“Hán Cung Xuân Hiểu” là tác phẩm nổi tiếng nhất trong các tác phẩm của danh họa gia Cừu Anh triều đại nhà Minh. Đây là một trường cuốn (một bức họa dài), chiều ngang dài tới 574 cm, trong tác phẩm có mô tả 114 người. “Hán Cung Xuân Hiểu” được lấy bối cảnh từ Lễ hội Mùa Xuân tại Hán cung, Cừu Anh vẽ lại các hoạt động của từng nhân vật tham gia trong lễ hội đó, tái hiện lại cho chúng ta thấy cuộc sống trong hậu cung vào 2.000 năm trước đây. Chúng ta hãy cùng xem các chi tiết của kiệt tác “Hán Cung Xuân Hiểu” để biết mọi người trong cung đình vào một buổi sớm xuân đang bận rộn với điều gì nhé!

Về tác giả

Cừu Anh là một trong “Tứ đại Minh gia” (1494 – 1552), thuở nhỏ ông từng làm thợ sơn, thợ thủ công vẽ hoa văn trên sứ, sau này bái Chu Thần làm thầy. Cừu Anh với thiên tư thông minh cộng với kỹ thuật hội họa xuất sắc, tài năng của ông khiến họa sĩ nổi tiếng Chu Thần phải thán phục và thu nhận làm học trò.

Chân dung danh họa Cừu Anh.

Thời gian đầu học vẽ ông đã nhận được sự tán thưởng của cha con Văn Chưng Minh. Ông thường xuyên qua lại với cha con nhà Văn thị nên đã tiếp thu được rất nhiều cách vẽ từ những bức họa trong triều đại nhà Đườngnhà Tống mà gia đình Văn thị sưu tầm, khiến cho kỹ thuật hội họa của ông được nâng lên một tầng cao mới.

Tác phẩm “Hán Cung Xuân Hiểu”

“Hán Cung Xuân Hiểu” được lấy bối cảnh từ Lễ hội Mùa Xuân tại Hán cung, vẽ lại các hoạt động của từng nhân vật tham gia trong lễ hội đó, tái hiện lại cho chúng ta thấy cuộc sống nơi hậu cung triều Minh 2.000 năm trước đây. Chúng ta hãy cùng theo dõi kiệt tác “Hán Cung Xuân Hiểu” để xem mọi người trong cung đình trong một buổi sớm mùa xuân đang làm những gì nhé!

Địa điểm tại Hán Cung, thời gian vào mùa xuân

Sáng sớm sương mù giăng như một lớp lụa mỏng

Từ cổ chí kim đi rồi lại trở về

Chợt thấy bức tường trong cung

Đôi cánh cửa tinh xảo mở một cánh hướng ra ngoài

Bạch ngọc điêu khắc trên bờ tường,

bên trái bên phải, quanh co uốn lượn

Một đôi bạch điểu cất cánh bay

Xanh miếng ngói kéo dài yên tĩnh

Sân đình rộng mở sạch sẽ

Không khí cũng trong lành mát mẻ

Bốn bề xung quanh yên lắng

Đúng là một buổi sớm tươi đẹp

Hộ vệ cầm côn dọc theo đường tuần tra

Dừng bước đứng lại trao đổi tin tức

Cành liễu mềm nhỏ nhắn rủ xuống

Theo gió đung đưa

Có âm thanh cũng không có âm thanh

Phi tần và thị nữ lần lượt theo thứ tự ra sân Hán cung

Người họa gia cũng lần lượt sắp xếp

Mở màn cuộc sống buổi sớm xuân chốn cung đình

Chậm rãi tiết lộ

Từng khuôn mặt phấn chấn

Bước lên vũ đài thuộc về mình…

Du dương tự tại

Mùa xuân ở Hán cung

Cứ như thế du dương tự tại

Các phi tần tụ năm tụ ba

Gảy đàn nhạc khí, chơi cờ, khiêu vũ, thêu thùa, xem họa, đọc sách, trồng hoa cỏ…

Nhảy vào mi mắt đều là xuân

Xem chim

Cái đuôi khổng tước xinh đẹp

Làm chói mắt người xem

Bước chậm giữa chốn nhà cửa hoa lệ

Cúi đầu xuống đất tìm lương thực

Thỉnh thoảng ngẩng lên như chờ đợi “đồ ăn từ trên trời rơi xuống”

Ý nghĩa của sinh mệnh chỉ như vậy thôi sao?

Hội họa đặc sắc của Cừu Anh

Cừu Anh từng được Đổng Kỳ Xương (một danh họa thời Minh) tán dương là họa sĩ tài ba nhất trong 500 năm. Cừu Anh tinh thông hội họa Nam Tống, lại giỏi trong việc lấy văn nhân tạo thành hàm sức và nét thú vị trong các bức tranh. Vì thế mà Cừu Anh cùng với Trầm Chu (1427 – 1509), Văn Chưng Minh (1470 – 1559) và Đường Dần (1470 – 1524) xưng thành “Tứ đại Minh gia”.

Các tác phẩm của ông đều rất tỉ mỉ, thanh tú, ý tứ kín đáo, đẹp đẽ sáng sủa, lại có một phong cách giản lược súc tích nhưng mạnh mẽ có chiều sâu. Hán cung mà ông vẽ, từ tổng thể bố cục đến chi tiết cục bộ, từ việc lớn đến việc nhỏ đều được mô tả rất kỹ lưỡng. Từ cấu trúc phức tạp của sân vườn cung điện, đình đài lầu các, từ các bờ tường lan can đều được xử lý bằng những nét vẽ nhỏ nhắn, rường cột trạm trổ, tỉnh xảo sang trọng, đều được ông xử lí một cách duyên dáng. Ông sử dụng màu xanh thanh khiết làm màu chủ, để điểm vào những nhóm cây um tùm diễm lệ. Bức họa này có ảnh hưởng rất lớn đối với những thế hệ sau này.

“Hán Cung Xuân Hiểu” miêu tả tới 114 nhân vật, trong đó có các phi tần tại Hán cung, đi kèm là các tì nữ của phi tần và một vài nhân vật trong cung, ta đi theo từng người từng người để xem họ đang làm gì.

Ngắm hoa

Người đẹp với trang phục lộng lẫy ngắt hoa

Những đóa hoa ngưng hé lộ

Nhẹ nhàng bày trên chậu

Hoa hòa cùng nước cùng lá cây tạo nên một mùi hương nhẹ nhàng

Nhất tâm nhất ý trồng hoa dưỡng hoa

Lặng lẽ nguyện thầm tâm ý chủ nhân

Hoa và cây cối như cùng nhau cất tiếng

Thản nhiên buông mình

Thân mật tâm tình cùng con người cùng đất trời

Thêu thùa

Thêu thùa từng họa tiết

Từng mũi kim từng đường kim trầm tĩnh qua lại

Mùa xuân phù dung nhiều đóa dần dần hé mở

Dừng dừng đi đi

Một làn gió xuân thổi qua làm miếng vải thêu như mềm mại

Tấu nhạc

Lầu đài ca hát

Đàn tranh, tỳ bà, đàn Hàm, cổ cầm, sênh, cùng sáo

Tề tụ lại hợp âm hiệp tấu

Nhạc âm thiên thượng thập phương thế giới khai triển vô biên trong thời không

Ngồi cầm ống trúc khiêu vũ cùng gió xuân

Du lãng vòm trời

Cổ nhạc khúc mới theo cảm hứng mà bày tỏ

Thiên âm thanh tịnh lòng người

Ca múa

Nghe nhạc khởi vũ

Giai nhân nhẹ nhàng múa với chiếc eo nhỏ nhắn

Chao lượn theo gió trở về trong tuyết

Uyển chuyển như rồng lượn

Nhẹ nhàng như chim yến bay

Ống tay áo lướt qua như vân vũ

Tay áo dương cao lên chuyển trăm vòng

Quay đầu nhìn quanh

Giơ tay nhấc chân từng dáng vẻ

Chơi cờ

Quý Phi ưu nhã nhón cờ

Mấy chục dặm bước ngang qua chiến trường

Mỉm cười đang lúc “chém giết” rung trời

Định khí tại tập trung suy nghĩ

Đã là thiên hồi bách chuyển

Hạ cờ

Xem cuộc chiến

làm không biết mệt

Đọc sách

Trong khuê phòng cùng bằng hữu

Nằm giống nhau cùng đọc sách

Dưới màn trướng Cẩm Tú

Giữa thần linh cổ kim

Niệm cùng nghìn dặm

Thi hiểu biết về cây cỏ

Trò chơi đấu bách thảo đã sớm khai phong trong Hán cung

Cạnh tranh xem xét hoa cỏ

Xem tên hoa cỏ là gì

So đấu kiến thức xem ai uyên bác tinh thông

Vẽ chân dung

Họa sĩ cung đình vẽ chân dung cho các phi tần

Nhớ lại thời Nguyên đế

Mao Diên Thọ vẽ tranh cho các phi tần cùng với câu chuyện của Chiêu Quân

(Trong “Tây kinh tạp ký” có ghi lại chuyện xưa: phi tần trong hậu cung của Tây Hán Nguyên Đế rất đông, không thể nhớ hết mặt. Nguyên đế phải phái họa sĩ Mao Diên Thọ để vẽ lại chân dung của các giai lệ trong hậu cung, lấy bức vẽ để triệu hạnh (gọi đến cạnh hầu hạ cho vua). Để được vẽ chân dung của mình thật xinh đẹp, rất nhiều phi tần đã phải hối lộ Diên Thọ, riêng chỉ có Vương Chiêu Quân từ chối hối lộ, hậu quả là bức chân dung nàng cực xấu xí, khiến nàng không được Hán Nguyên Đế để mắt tới).

Từ cổ chí kim

Bao nhiêu thắng cảnh hưng thịnh

Ở nơi nào đến lúc nào

Từ Hán đến nay đi lại trở về, trở về lại đi

Thuần tịnh, Yên Tĩnh, Hòa ấm, Ung Dung

Du dương tự tại tụ hợp ở không gian “Hán Cung Xuân Hiểu”

Liệu có mắt thần từ trên cao nhìn xuống

Như có thần lực vượt qua sinh lão bệnh tử

Mấy trăm năm tới cũng không thay đổi

Bức họa “Hán Cung Xuân Hiểu” vẽ rất nhiều cảnh tượng của các phi tần, không phải trạng thái tĩnh mà đều hiện lên cũng những hoạt động mà họ tham gia, mở rộng thêm rất nhiều không gian để chúng ta hình dung về một phần lịch sử chân thực.

Sưu tầm